منظور از شعب و مرکز چیست؟
برخی از شرکت ها و سازمان ها، به منظور افزایش حوزه فعالیت خود و بدست آوردن سهم بیشتری از بازار و فروش، اقدام به تاسیس واحد های تجاری و بازرگانی، در نواحی مختلف جغرافیایی می کنند. تاسیس واحد های تجاری و بازرگانی متعدد می تواند در سایر نقاط همان شهر، دیگر شهرها و گاهی فراتر از مرزها و در سایر کشورها باشد که در اصطلاح شعبه نامیده می شود.
شعبه زیر مجموعه شرکت مرکزی بوده و از نظر مسئولیت حقوقی کاملا وابسته به شعبه مادر است. به همین دلیل اصول و دستورالعمل هایی توسط واحد مرکزی در نظر گرفته می شود که مدیریت شعبه موظف به رعایت آن می باشد. توجه داشته باشید که حدود عملیات حسابداری شعب به رویکرد واحد مرکزی وابسته است. نرم افزار موردنیاز برای مدیریت مالی و حسابداری این موسسات در اصطلاح، نرم افزار حسابداری شعب و مرکز نامیده می شود.
به زبان ساده تر بخشی از یک شرکت یا سازمان که امکان فروش یا ارائه خدمات آن مجموعه را در محلی غیر از محل اصلی مجموعه را داشته باشد در اصطلاح شعبه نامیده می شود.
انواع شعب کدامند؟
- شعب غیر مستقل
- شعب مستقل
- شعب خارجی
1. شعب غیرمستقل
آن دسته از شعب که هیچ گونه اختیاری در اداره امور خود نداشته و کلیه اصول و قوانین مورد نیاز برای اداره خود را از واحد مرکزی دریافت می کنند، در اصطلاح شعب غیر مستقل نامیده می‌شوند. به همین دلیل این دسته از شعب دارای دفاتر مستقل مالی نبوده و کلیه عملیات مالی شعب غیر مستقل در دفاتر شعبه مرکزی ثبت و نگهداری می‌شود.
بنابراین شعبه موظف است بر اساس برنامه ریزی‌های صورت گرفته توسط واحد مرکز،علاوه بر واریز وجوه فروش یا دریافتی از بدهکاران به حساب مرکز، گزارشات فعالیت های خود را به صورت روزانه، هفتگی یا ماهیانه به مرکز اعلام نماید.
توجه داشته باشید که، کلیه امور مربوط به قیمت گذاری، تخفیف، نسیه فروشی و… توسط واحد مرکزی تعیین و به شعب غیر مستقل ابلاغ می شود. ماهیت این نوع از شعب، جزئی فروش بوده و موجودی کالای آنها از طریق انبار مرکزی تامین می شود. استفاده از نرم‌افزار حسابداری شعب هوشمند می تواند کلیه مشکلات پیش روی شعب غیر مستقل را مرتفع سازد.
روش‌های قیمت گذاری کالا در شعب غیرمستقل
در ادمه انواع روش‌های قیمت گذاری کالای ارسالی به شعب غیرمستقل درسیستم حسابداری متمرکز را بررسی خواهیم کرد. هر شعبه بسته به نوع فعالیت خود می تواند از یکی از روش های ارائه شده بهرمند شود.
-
قیمت تمام شده کالا + چند درصد سود:
در صورتی که به دلایل مختلف از جمله نوسانات بازار و رقابتی بودن محصول، امکان پیش بینی قیمت فروش کالا وجود نداشته باشد از روش قیمت تمام شده کالا به علاوه چند درصد سود استفاده می شود.در این حالت سود به صورت ناخالص محاسبه شده و در حسابی با عنوان “ تعدیل کالای شعبه ” یا “ ذخیره سود تحصیل نشده “ ثبت می‌شود.
این سود ناخالص تقریبی به قیمت تمام شده کالا ارسالی به شعبه اضافه شده و به حساب شعبه منظور میگردد.با کمک مانده حساب تعدیل کالای شعبه، سود یا زیان ناخالص شعبه را نشان داده که در پایان دوره مالی به حساب سود و زیان شعبه منتقل خواهد شد.
در نتیجه برای بستن حساب ها در این روش، ابتدا باید موجودی کالای شعبه مانده گیری شود که مانده این حساب نشان دهنده سود یا زیان ظاهری شعبه است.نکته: مانده بدهکار حساب موجودی کالای شعبه، میزان زیان ظاهری و مانده بستانکار آن، میزان سود ظاهری را نشان می دهد.
در روش بهای تمام شده بعلاوه چند درصد سود، مانده کالای شعبه ابتدا به حساب تعدیل کالای شعبه (سود تحقق نیافته ) و سپس به حساب خلاصه سود و زیان شعبه بسته می شود.
-
قیمت تمام شده کالا:
یکی از ساده ترین روش‌های قیمت گذاری کالاهای ارسالی به شعبه قیمت تمام شده کالا است، اما از این روش چه زمانی استفاده می‌شود؟در دو حالت از این روش قیمت گذاری استفاده می‌کنیم:
- ارسال کالا به شعبه باید به بهای تمام شده در دفاتر مرکزی ثبت شود، چون هنگام ارسال کالا به شعبه هیچ فروشی صورت نگرفته است .
- با توجه رقابتی بودن بازار کالا، نوسانات یا فاسد شدنی بودن کالا امکان تعیین قیمت فروش نیست. در این حالت باید کلیه تغییرات قیمت کالای ارسالی به شعبه را در حسابی با عنوان حساب موجودی کالای شعبه ثبت کنیم. این حساب بیانگر عملکرد شعبه است.
نکته: در روش قیمت تمام شده، مانده حساب موجودی کالای شعبه به منزله خالص سود و زیان است و مانده حساب کالای شعبه به حساب خلاصه سود و زیان شعبه در نرم افزار حسابداری بسته می شود.
-
قیمت فروش کالا:
در صورتی که کالای مورد نظر دارای نوسانات قیمت قابل توجهی نباشد یا یک کالای غیر فاسد شدنی و دارای بازار انحصاری باشد، می توان قیمت فروش را به صورت تقریبی ثابت نگه داشت. در این حالت مرکز کالا را به قیمت فروش به شعب ارسال می کند که تقریبا مشابه فروش واحد مرکزی است.
در این شیوه قیمت گذاری، کنترل موثری بر موجودی کالای شعبه برقرار خواهد شد و همواره مانده حساب کالای شعبه با جمع ارزش فروش موجودی کالا ( قیمت سیاهه) و وجوه نقد موجود در شعبه برابر خواهد بود.
توجه داشته باشید در این روش مانده حساب کالای ارسالی به شعبه نشان دهنده فروش خالص شعبه است. در روض قیمت فروش کالا سود و زیان تفکیکی نداریم و سود و زیان کل که همان حساب سود و زیان مرکز است در نرم‌افزار حسابداری شعب ثبت خواهد شد.
2. شعب مستقل
در مواردی که یک شعبه دارای حجم بالای فعالیت و تراکنش مالی، تفیذ اختیارات بیشتر به مدیر شعبه، زیاد بودن بعد مسافت شعبه با مرکز و عوامل دیگر عملا نظارت و مدیریت بر حساب های مالی شعبه توسط مرکز امکان پذیر نیست. در این حالت شعبه ها به صورت یک موسسه تجاری مستقل عمل می کنند و دارای دفاتر حسابداری جداگانه برای ثبت کلیه عملیات مالی خود هستند.
تعیین قیمت فروش کالا در شعب مستقل چگونه است؟
در شعب مستقل، کلیه درآمدهای نقدی حاصل از فعالیت شعبه و وصول مطالبات به حساب بانکی به نام مرکز منتقل می شود.توجه داشته باشید که ابتدا باید در دفتر روزنامه ثبت و سپس به حساب های مربوطه منتقل شود. همچنین برای اصلاح حساب موجودی کالای اول و آخر دوره به قیمت تمام شده، می توان طبق روال معمول حسابداری از طریق حساب خلاصه سود و زیان در نرم‌افزار حسابداری استفاده کرد.
3. شعب خارجی
در بسیاری موارد، گستردگی جغرافیایی در مشاغل چند شعبه ای به گونه ای است که شعبه در خارج از مرزهای کشور دفتر مرکزی است. در این حالت نحوه ثبت عملیات مالی در شعب خارجی به مانند شعب مستقل بوده و دارای دفاتر مالی و حسابداری مستقل است. تنها تفاوت شعبه خارجی با شعبه مستقل نحوه ثبت عملیات مالی بر اساس پول رایج در کشور هدف است.
نانوتکنیک اسپادانا، یکی از بزرگترین شرکت های ارائه دهنده نرم افزار حسابداری، با ارائه به روزترین نسخه از نرم افزار حسابداری شعب و مرکز هوشمند توانسته است، نیاز طیف وسیعی از فعالان اقتصادی این عرصه را تامین نماید. در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر با جستجوی نرم افزار شعب و مرکز هوشمند می توانید اطلاعات بیشتری در این رابطه کسب نمائید.